نوای فارس-صابرجعفری: از زمانی که برنامه آکادمی آواز در شبکه من و تو از ماهواره در سال 89 پخش شد که کپی برداری قانونی از یک برنامه امریکایی بود که تقریبا در هر قاره این برنامه وجود طرفداران بسیاری دارد. آن برنامه سه دوره موفق را پشت سر گذاشت و در همه محافل عمومی و هنری و غیر هنری صحبت از آن برنامه بود . تا اینکه به دلایلی متوقف شد اما بسیاری از شبکه های داخلی و خارجی ، فرهنگسراها و آموزشگاه های موسیقی سعی در تقلید و تکرار این برنامه داشتندکه هیچ کدام به موفقیت نرسیدند.
فرهنگسرای ارسباران تهران ، مسابقه ای به این شکل ترتیب داد که در دوبی و ترکیه و اکنون برنامه ای به نام شب کوک در شبکه نسیم سیمای جمهوری اسلامی ایران در حال تهیه و پخش دارد که نگارنده ای با نگاهی کارشناسی به نقد این برنامه می پردازد.
از قدیم گفته اند تا زمانی که قطاری حرکت نکرده به آن سنگ پرتاب نمی کنند، اما آیا اصراری به حرکت قطاری است که نه مشخص است به کجا خواهد رفت و نه لوازم یدکی دارد و نه استقبال خاصی از حرکت آن می شود و بیشتر مایه طنز دارد تا آموزش و فرهنگ سازی!
یک برنامه که به شکل مسابقه آن هم در رسانه عمومی پخش می شود اول باید جذابیت بصری ( اینترتیمنت ) و سرگرم کننده داشته باشد و سپس به جنبه موزشی و فرهنگ سازی بپردازد.
برنامه شب کوک از آغاز تیتراژ بسیار ناشیانه و با برنامه سازی بسیار مبتدی و غیر کارشناسی که مشخص است سازندگان آن بدون مشاوره از کارشناسان موسیقی و فقط صرفا ساخت برنامه ای تقلیدی جهت پر کردن زمان شبکه نسیم و جذب مخاطب ساخته شده است. یک موسیقی بسیار ضعیف که گویی خواننده آن با ایجاد لابی با تهیه کننده موسیقی تیتراژ را به چنگ آورده و تنها تصویری مبهم و بدون حرکت از شیشه جلوی اتومبیلی دیده می شود که بدون حرکت باران به شیشه می زند.
آیا واقعا زیبایی شناسی حکم می کند برای یک برنامه سرگرم کننده تیتراژ که نقطه اصلی جذب مخاطب با این همه شبکه متفاوت داخلی و خارجی موجود به این کندی و بی تحرکی باشد؟ یا اینکه قصد برنامه ساز از این تیتراژ با هوشمندی این است که ما به کندی حرکت این ماشین و بدون برف پاک کن که جلوی مان را هم نمی بینیم و کاری نداریم کسی زیر اتومبیل ما در باران له شود به کاری که خود هم به آن اعتقادی نداریم ادامه می دهیم .
برنامه آغاز می شود و جالب اینجاست که با اندک زمانی تفاوت برنامه پرمخاطب خندوانه را برنامه سازان این برنامه از همین شبکه نمی بینند که از تماشاگران تست به عمل می آید و هر تماشاگر با خود سه دست لباس می برد و از تشویق ابتدای برنامه و به قول موزیسین ها از همان میزان اول مشخص می شود که هیچ تمهیدی برای انتخاب تماشاچی ها صورت نگرفته ، از نحوه نشستن تا انتخاب لباس و انرژی تشویق و پاسخ های کلامی تماشاگران و نورپردازی بسیار بی روح به روی تماشاگران در استودیو تماشاچی در منزل در هنگام تماشای همزاد خود در استودیو احساس بدی پیدا می کند.
طراحی صحنه برنامه شب کوک که صرفا سعی در کپی برداری از برنامه های ذکر شده است در جایی از برنامه دیده شد که سکویی که خواننده باید روی آن قرار می گرفت گویی از جنس طلغ ضخیم است و نزدیک بود یکی از شرکت کننده ها به درون آن سکو فرو رود.
و اما مجری و کارشناسان این برنامه که با تمام احترام به سعی و تلاش این چهار عزیز در بهتر جلوه دادن این برنامه اما به هیچ وجه موفقیتی در این زمینه کسب نکردند و بسیار مجریان ، موزیسین و بازیگران چهره ای وجود دارند در ایران که هم از محبوبیت بیشتری برخوردارند که هم از فن بیان ، صراحت گفتار ، سواد بالاتر هنری و موسیقایی و نقد های کارشناسانه بهتری و سابقه هنری بالاتر می توانند به نجات این برنامه و مخاطب سازی ، فرهنگ سازی و آموزنده بودن برنامه کمک شایانی فرمایند.
برای مثال می توان به فن بیان و صراحت گفتار کارشناسان این دوره اشاره نمود که تنها جانب احتیاط را رعایت می کنند و بیشتر صحبت ها و نقد ها به تعارفات و تعریف از دیگری می انجامد تا نکته ای که به درد شرکت کننده یا مخاطب برنامه بخورد . و نکته دیگر اینکه یک بار مجری از یکی از کارشناسان برنامه خواست قطعه ای که برای خود آن کارشناس بود و آن شرکت کننده اجرا کرده بود را زنده بخواند و آن کارشناس گام آهنگ را نمی دانست و پیانیست برنامه که با حقارت هر چه تمام در پشت پاراوانی مشکی رنگ که نباید سازش دیده شود یک آکورد را نواخت و کارشناس گفت خوب است و شروع به خواندن کرد و به حق شرکت کننده بهتر اجرا کرده بود !!! و آیا در جامعه موسیقی کشور بهتر از این سه عزیز نیستند که مخاطب بیشتری داشته باشند و بدون اثبات عملی هنرشان به مردم اثبات شده باشد؟!
و آیا بهتر نیست جای خودنمایی و به رخ کشیدن و اینقدر با احتیاط و بدون نقد سازنده صحبت کردن، هنرجوی پیش رو و مخاطب در منزل را به آموزش موسیقی جدی و علمی و فرا گرفتن ساز در کنار خواندن و آموزش آکادمیک تشویق کرد و آیا نمی توان از کارشناسان و معلمینی که این ویژگی ها را در خود دارند در این برنامه شرکت کنند ؟!!
و اما محتوای کلی برنامه که سعی در شناسایی استعداد های خوانندگی بپردازد و مثل تمام مسابقه ها و جشنواره های دیگر هنری کشور فقط آن لحظه مهم است که چه پیش آید و وعده و وعید های حمایتی و اینکه چه سرنوشتی در انتظار حتی برندگان این مسابقات و جشنواره ها هست که البته وعده حمایتی در این برنامه نیست .
اما سئوال اینجاست که بر چه اساسی شرکت کنندگان این برنامه انتخاب می شوند و آیا قبل از حضور در جلوی دوربین برنامه هیچ تست دیگری انجام نمی شود ؟! که از صحبت ها پیداست که می شود چون بر اساس جنس صدا و تکنیک داشته یا نداشته شرکت کننده قطعه اجباری برای او انتخاب می شود که اشکالی بر آن نیست و به قول کارشناسان همین برنامه اگر خواننده ای بتواند آهنگی که تمرین نداشته اجرا کند توانایی دارد نه قطعه ای که صد بار تمرین کرده است .
آیا با وجود قارچ گونه آموزشگاه های مجاز و غیرمجاز موسیقی و شرکت های دلسوز و بعضا دلال تهیه و تولید آثار صوتی و ادعای این همه معلم آواز دوره دیده و ندیده و علمی و تجربی و کاسب نمی توان با آنها ارتباط برقرار کرد و از آنها درخواست کرد بهترین های خود را معرفی کنند و برنامه ساز حق انتخاب بیشتری داشته باشد ؟!
آیا بضاعت خوانندگی جامعه ایران این است ؟ و آیا بهتر نیست در تقلید صرف از همان برنامه موفق ذکر شده حداقل سه جلسه توسط همین کارشناسان یا این همه معلم آواز مدعی در پایتخت قبل از ظاهر شدن و اجرا در مقابل دوربین و تخریب توسط کارشناسان آموزشی صورت گیرد تا اجرایی آبرومندانه تر صورت گیرد؟
آیا چهره و لباس یک شرکت کننده هیچ اهمیتی برای طراح لباس و صحنه این برنامه ندارد؟! اگر تنها صدای یک خواننده مهم است که چه بهتر و بدون محدودیت کمتر این برنامه در رادیو تهیه شود با هزینه هایی بس کمتر اما اگر تصویر شرکت کننده مهم است پس بر طراحی لباس ، گریم ، میمیک چهره ، فن بیان ، صحبت ابتدایی و طرز برخورد با کارشناسان ای کاش که تجدید نظری صورت گیرد.
باشد که مانند برنامه 90 ، خندوانه ، هفت در دور اول با اجرای فریدون جیرانی ، رادیو هفت ، دو قدم مانده به صبح و چند برنامه معدود دیگر که متاسفانه به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسد اندیشه و تفکر حرف اول در ایده پردازی در ساخت یک برنامه را بزند که به حق ثابت شده هر برنامه ای که دارای ایده پردازی مناسب و برنامه ریزی حساب شده و توسط افراد متخصص ساخته شده است به نتایج خوبی رسیده ، برنامه شب کوک هم با این دید به جذب مخاطب ، فرهنگ سازی و آموزش بیندیشد.
منبع : موسیقی فارس